In het kader van Halloween is deze route voorzien van diverse sagen die heden ten dage nog steeds worden doorverteld. Een mooie route door en langs mooie plaatsen in het Twentse land waar deze sagen hun oorsprong hebben.

De route begint bij camping de Kuiperberg in Ootmarsum, waar al direct de eerste sage te vertellen is.
Evenals in andere delen van Twente worden in Ootmarsum verhalen over de Witte Wieve verteld. Witte Wieve zijn vrouwtjes die aan een bosrand of op een heideveld wonen. Ze dragen lange, witte kleding. Ze doen eigenlijk niemand kwaad, maar je moet ze niet plagen. Ze komen pas in het schemerdonker tevoorschijn en het liefst bij mistig weer.

Dat ze kwaad kunnen worden ondervond een boerenknecht die met een stel vrienden op een feest was. Daar werd gedronken. Maar ook werd op dat feest gegeten. Er hing een varkentje aan een spit. Een spit is een lange, ijzeren pen, waaraan een stuk vlees kan worden gestoken. Het feest liep ten einde. Aan het spit hingen alleen nog wat botjes van het varkentje. En er was flink gedronken. Onze boerenknecht begon stoer te doen. Toen een van de mannen over de Witte Wieve begon, riep hij ineens: “Ik ben niet bang voor die Witte Wieve!” De anderen schrokken daar eigenlijk wel van. Ze zeiden tegen de knecht dat hij niet zo hard moest schreeuwen. De Witte Wieve zouden hem wel eens kunnen horen. Maar de knecht wilde toen helemaal niet meer terugkrabbelen. Hij pakte het spit, waaraan de botjes hingen en riep: "Ik zal die Wieve het spit eens brengen!” Nu moet je weten, dat het spit brengen een zware belediging was. Want wie brengt nu een partij afgekloven botjes bij iemand?

Voordat zijn vrienden hem konden tegenhouden, sprong de knecht op en rende met het spit in de richting van het heideveld, want daar woonden de Witte Wieve. Onderweg begon hij toch wel een beetje bang te worden. Het zag er allemaal best geheimzinnig uit in het donker. Hij moest ook nog door een klein bos, waar de takken laag over het pad hingen. Af en toe zwiepte zo’n tak tegen zijn hoofd en dan schrok de knecht. Hij kreeg spijt van zijn stoere gedrag, maar kon nu niet meer terug. Zijn vrienden zouden hem altijd blijven uitlachen.

Hij was vlakbij het heideveld, toen hij een grote sliert mist zag drijven. In zijn angst zag de knecht die mistbank voor een groep Witte Wieve aan. Hij pakte het spit bij het uiteinde vast, slingerde het in de richting van de mistbank en riep: “Hier he’j ’t spit, zorg zölf mear da’j d’r vlees an kriegt.”

Meteen draaide hij zich om en zette het op een lopen. Onderweg keek hij eens om en zag tot zijn grote schrik hoe een paar witte gedaanten hem achtervolgden. De Witte Wieve waren kwaad en wilden de knecht straffen! Zo hard hij kon rende deze in de richting van de boerderij waar hij als knecht werkte. Hij sprong daarbij over sloten, rende door een weiland en kwam volkomen uitgeput op het erf van de boerderij aan. De Witte Wieve waren hem al heel dicht genaderd. De knecht kon nog net de niendeur (hoofdingang van een vroegere boerderij. Deze niendeur bevatte een 'stiepel', een uitneembare middenstijl) openen en naar binnen rennen. Hij had de deur nauwelijks dichtgegooid of hij hoorde een scherpe tik tegen de stiepel. Maar hij was binnen en veilig!

De andere ochtend was de knecht als eerste wakker. Hij opende de niendeur en schrok geweldig. In de stiepel zat namelijk het scherpe spit geprikt. Dat was natuurlijk die scherpe tik geweest. De Witte Wieve hadden hem met dat spit willen raken, maar hij was net op tijd binnen geweest. De knecht heeft de Witte Wieve nooit meer geplaagd.

Nadat Ootmarsum verlaten is brengt de route je naar Denekamp. Je komt daarbij langs de Sterrenwacht Cosmos. Bezoekers kunnen door telescopen kijken, liveshows zien in het astro theater en planetarium en genieten van de stilte in een donker Twente. Ontdek zelf de hemel van heel dichtbij. Voor jong en oud een onvergetelijke ervaring. Cosmos Sterrenwacht is één van de grootste sterrenwachten van Nederland en bestaat al meer dan 60 jaar. De medewerkers zijn stuk voor stuk ras vertellers die je zonder moeilijke woorden meenemen op reis door het heelal. Sterrenkunde made easy!

Het landgoed Singraven kent een lange geschiedenis. In 1381 werd het gebruikt als een agrarische hoeve van de bisschop van Utrecht. In de eeuwen daarna veranderde het landgoed meerdere malen van eigenaar. In 1415 legde men de steen van het eerste landhuis. Rond het jaar 1500 functioneerde het landgoed Singraven tien jaar lang als een residentie van Franciscaner nonnen. Toen begon de ellende...

Rond 1500 overkwam een non op landgoed Singraven iets verschrikkelijks. Ze werd schuldig bevonden aan onkuisheid en interactie met de dorpelingen, iets dat ten strengste verboden was. Na een schijnproces werd de arme vrouw in een muur van het klooster gemetseld. Dagenlang hoorden de andere nonnen haar schreeuwen van angst en pijn. Toen werd het eindelijk stil. Voor even dan…

Het gruwelijke lot van de non past binnen het vroegere gebruik om mensen levend te begraven onder huizen, heiligdommen of gebouwen. In Japan noemt men deze praktijken ‘Hitobashira’. Menselijke offers werden gebracht om de grond heilig in te wijden of om demonische krachten te verbannen. Maar kort na de dood van non ontstonden er paranormale verschijnselen op Singraven...

Na de gruwelijke dood van de non keerde de rust nooit meer terug op Singraven. In de tweede helft van de zeventiende eeuw liet de adellijke familie Sloet een statig en neoclassicistisch huis bouwen. 's Nachts hoorden bewoners vreemde en jammerende geluiden die hen angst aanjoegen. Ook zagen ze de non regelmatig boven het water van de molen verschijnen...

Vanuit Denekamp is het een klein stukje richting De Lutte. Daar wordt sinds jaar en dag de sage van de Hellehond verteld.
In en om De Lutte kon het vroeger behoorlijk spoken. Er gingen verhalen rond over een mysterieuze, hondachtige verschijning. Deze angstaanjagende hond was pikzwart, had grote spitse oren en werd af en toe gezien in de buurt van de Paasberg en het Duivendal.
Het kwam ook voor dat de hond zich liet zien op het Lutters kerkhof. Dit bleek een onheilspellende voorbode van een aanstaand sterfgeval te zijn. De hond stond symbool voor onheil. Het verhaal luid dat er ooit een boer was die werd aangevallen door de Hellehond. Hij kon het gelukkig nog navertellen, maar een dag later werd de ongelukkige boer doodziek en zat hij onder de zweren en bulten.
Na het beeld van de Hellehond bekeken te hebben is het aan te raden aan de overkant bij de ijssalon 'La Venezia' een ijsje te gaan eten. Geen liefhebber van ijs? Naast de ijssalon kun je terecht bij Plexat voor een kopje koffie. Even een moment van rust tijdens al deze spookverhalen...

Tussen Oldenzaal en De Lutte ligt de Tankenberg, met 85 boven NAP het hoogste punt van Overijssel. Het gebied rondom deze stuwwal was voor de vroegere bewoners in de omliggende dorpen een heilige plek. Bovenop de Tankenberg vind je vandaag de dag de koepel van Tanfana. Tanfana was een Germaanse Godin en volgens sommige verhalen was ze tevens de leidster van de Witte Wieven.
De geruchten gaan dat er bij de Tankenberg vroeger een Romeinse Tempel ter ere van Tanfana heeft gestaan, al is daar geen direct bewijs voor. Ook stond er een opmerkelijke grote zwerfkei die dienst zou hebben gedaan als offersteen. De Rooms- Katholieke Kerk in die tijd echter geen behoefte aan dergelijke heidense rituelen had, werd in 1642 op bevel van de Burgemeester van Oldenzaal de steen verplaatst van de Tankenberg naar het centrum van Oldenzaal, pal naast de Plechelmus Basiliek. De steen zou nog altijd over magische krachtvelden beschikken en degenen die hier gevoelig voor zijn, zouden de energie van de steen kunnen waarnemen als ze deze zouden aanraken.
Een belangrijk ritueel dat Tanfana samen met haar volgers uitoefende, was het drinken van heilig water uit een gouden beker. Dit water zou van een nabijgelegen bron komen. Waar velen het verhaal als een mythe afdeden, stond men vreemd te kijken toen er in het grensplaatsje Duitse Uelsen een opmerkelijke archeologische vondst werd gedaan. In 1840 vond een boer genaamd Pamann tot zijn verbazing een 11,5 cm grote beker… van puur goud! Volgens archeologen dateert de beker uit 750-600 v.C. en is daarmee direct één van de belangrijkste archeologische vondsten in zijn categorie. Misschien is het verhaal van Tanfana niet eens zo fantastisch als het lijkt!
Om de koepel, die je tevens een geweldig uitzicht biedt, te bezoeken dien je de route te verlaten en te parkeren op de aangegeven parkeerplaats. Na een wandeling van 300m bereik je het koepeltje. Bij helder weer kun je tot in Duitsland kijken!

Na het hoogste punt van Overijssel bezocht te hebben zet je koers richting Borne via mooie kleine weggetjes die door het prachtige Twentse landschap slingeren. De sage in Borne gaat over de Hondeborg.
De Hondeborg mag beschouwd worden als een der oudste cultuurmonumenten die de gemeente Borne nog bezit.
Lang gelegen woonde op de Hondeborg de heer van de Hondeborch, wiens doch­ter op een goede dag verliefd werd op een Hongaarse edelman, die als speelman door Europa trok en op deze manier op de Hondeborg was verzeild geraakt.
Zij huwden in het geheim en vluchtten uit angst voor de Heer van de Hondeborg naar het Duitsse Bentheim, en pas toen de vader overleden was keerden zij naar de Honde­borg terug. Deze Heer van de Hondeborg was op een vreemde manier een geweld­dadige dood gestorven. Men vond hem op een morgen met een zwaard in het hart gestoken, aan de voet van de Hondeborg.
Vanaf die tijd verbleven er vrij geregeld groepen Hongaarse zigeuners op de Hon­deborg die, als het te pas kwam, stalen als raven, maar ook de goudsmeedkunst machtig waren en de mooiste gouden sieraden konden maken.
De Hondeborg lag aan de oude weg tus­sen Borne en Delden en de heren van de Hondeborg maakten geregeld eerzame passanten, zoals kooplieden, een beetje lichter en als het zo te pas kwam roofden ze ook in de omgeving het nodige.
Vrij kort nadat de Hongaarse edelman en zijn vrouw weer op de Hondeborg waren gaan wonen, verdween op geheimzinnige wijze de Heer van Saasveld, in de buurt van Zenderen. De Heer van Saasveld was iemand die zich graag verrijkte door roof. Vooral in de omgeving van Borne perste hij heel wat boeren af en roofde hun vee. Hij bezocht ook vaak een waarzegster, die in een hut op het Bekkingveld te Zende­ren woonde.

Bij een van deze bezoeken aan de waar­zegster had hij een overvolle geldbuidel bij zich. Een paar handlangers van de waarzegster merkten dit en vermoordden de Heer van Saasveld. Zij begroeven zijn lijk in de wildernis en verkochten zijn paard ver weg in Duitsland.
Hoewel de Hongaarse edelman op de Hondeborg niets met dit voorval te maken had, werd hem de verdwijning van de Heer van Saasveld in de schoenen geschoven. Het gevolg was een vijand­schap tussen hem en de heren van Saas­veld, die uiteindelijk ontaardde in een bloedvete.

Vanuit Borne loopt de route richting Fleringen, waar één van de oudste bomen van Nederland te vinden is, de Kroezeboom, hetgeen eigenlijk Kruisboom betekent. Op meerdere plaatsen in Nederland werd deze naam gebruikt voor eiken. Dergelijke bomen konden verschillende functies hebben: als rechtsplaats, heilige plaats of grensmarkering. Op de gemeenschappelijke essen in oostelijk Nederland werden vaak stenen of bomen gebruikt als markeringspunt van waaruit de akkers verdeeld konden worden. Op de es van de Marke bij Fleringen zal de Kroezeboom met dat doel zijn aangeplant, waarschijnlijk tussen 1500 en 1600, als 'loakboom' of markeboom.
Zo is het opvallend, dat deze vermaarde, 'duizendjarig' bomen aan de oostkant van de essen staan. Men zegt ook nu nog, dat in een ver verleden onder deze bomen offers werden geplaatst, bestemd voor de aardgeesten van de akkers - 'pannekook'n' en 'spekhasens -, voor witte wieven en kabouters.
Om de boom te bekijken kun je parkeren langs de parallelweg en een kleine 200 meter wandelen, volg de aanwijzing.

Vanuit Fleringen loopt de route langs Tubbergen, waar men ook een sage over Witte Wieven heeft. De witte wieven van Tubbergen lijken op de witte wieven van Zwiep/Lochem, ze zijn kwaadaardig met scherpe nagels en ze houden van de jacht. Ze lopen in gelijkmatige, glijdende passen en zijn in dichte drommen aanwezig.
Een vrouw haalt water en wordt door twintig witte wieven meegenomen om te dansen op de bergen. Haar man blijft met hun kind achter en hij denkt dat de buurvrouwen voor het kind zorgen. Na een tijdje blijkt dit niet zo te zijn en hij doet alsof hij naar zijn werk gaat, maar blijft naast het huis wachten. Hij hoort de stem van zijn vrouw, maar ziet haar niet. Hij overlegt met de buren en ze besluiten de vrouw te bevrijden, met een kar gaan ze op weg en als de witte wieven komen verrassen de verstopte mannen hen. Ze schieten op hen en de witte wieven vluchten weg.

Ze vinden de vrouw in een sloot en ze nemen haar mee naar huis. De nevelen volgen hen en dreigen dat de vrouw voor eeuwig gevangen zal worden in de sluier als ze nu niet vrijwillig mee gaat. Als iemand de woorden "weg jij varken..." spreekt, zal de vrouw weer naar de witte wieven gaan. De vrouw blijft thuis, maar is stil en lusteloos. Ze zorgt niet voor haar kind, dit doen de buurvrouwen. Ze vraagt haar man om iedereen te waarschuwen over de verboden woorden. Ze leven in angst en af en toe komt een wit wief langs het huis, de vrouw staart meestal wezenloos in de ruimte.

De vrouw begint te verlangen naar het einde van het wachten en na een paar dagen scheldt de knecht per ongeluk op een varken. Hij loopt snel naar de boer en vertelt dat hij de woorden heeft gezegd. Er is geen spoor meer van de vrouw, de vloek heeft zich voltrokken en ze danst met de witte wieven op de heuvels. De vrouw huilt veel en heeft gouden oorbellen en parels om haar hals.

Na Tubbergen rijd je richting het eindpunt nabij Ootmarsum. Je komt door het prachtige Spingendal. 'De tuin van Nederland’ luidt de bijnaam van dit stukje Twente bij Ootmarsum. Schilderachtige kwelvijvers, watervalletjes en smalle beekjes midden in het bos. Heuvels, weilanden, meertjes, hooilanden, heide en historische boerderijen maken het plaatje compleet. Rond 1920 werd Springendal aangekocht door de Enschedese textielbaron Jannink. Hij gaf het al eeuwenoude landbouwgebied het aanzicht van een landgoed met veel Engelse kenmerken. De middeleeuwse essen (bolakkers die doorbemesting steeds hoger werden) zijn, vriendelijk omzoomd door bomen, opgenomen in het geheel. Ook liggen er een aantal fantastische Twentse boerderijen. Springendal heeft een structuur van lanen en van water. Naast de monumentale Mosbeeklaan waarop een aantal zijlanen uitkomen wordt het karakter van het landgoed bepaald door bronnen en beken. Opborrelend water vormt een drietal vijvers, die op hun beurt de Springendalsebeek voeden.
Mocht je nog tijd hebben neem dan even de moeite hier een stukje te wandelen! Parkeren kan op één van de aangegeven plekken.

Na het Springendal kom je terug bij camping De Kuiperberg waar je de route ook begonnen bent.

Veel plezier bij het rijden van deze route!