Dit is de negende rit van een rondreis door Duitsland, Oostenrijk, Italië, Slovenië, Kroatië, en Bosnië en Herzegovina. De routes zijn uitgezet en gereden in 2015 door Marc Telkamp. Vandaag is je eerste dag volledig in Bosnië Herzegovina. De nadruk van de route ligt op het bezoeken van Mostar, een van de meest sprekende steden van Bosnië Herzegovina met een rijkdom aan cultuur en geschiedenis. Dat laatste kom je onderweg ook regelmatig tegen. De geschiedenis van Bosnië Herzegovina is – op zijn zachtst gezegd – bewogen, net als dat van alle oud-Joegoslavische landen.

De “Oude Brug” (Stari Most) in Mostar staat symbool voor deze geschiedenis. In de jaren '90 woedde een burgeroorlog in het toenmalige Joegoslavië, dat langzaam diverse etnische bevolkingsgroepen uit elkaar dreef. Voor de meeste niet-Joegoslaven kwam deze oorlog tot leven, toen beelden de wereld rondgingen van een verwoeste brug in Mostar.

Vandaag zul je in Mostar – en langs de route – met name de veerkracht van de bevolking zien. De Oude Brug is weer gerestaureerd en, mede dankzij de beroemde duikers, is het een Unesco World Heritage Site geworden. Mostar (rp 13) is tegenwoordig een van de meest bruisende steden in Oost-Europa en populair onder toeristen. Vandaag heb je ook de gelegenheid om een aantal hoogtepunten in deze stad te bezoeken. Je kunt parkeren in een van de parkeergarages gemarkeerd langs de route en van daaruit te voet je weg vervolgen naar het oude stadscentrum. Hier kun je uiteraard Stari Most bezoeken en je verwonderen over de moed van de duikers. In Mostar zie je ook duidelijk nog de invloeden vanuit het Ottomaanse verleden. Zo kun je indrukwekkende moskeeën bezoeken, meer leren over sauna's in het lokale Hamam Museum en een oude harem bezoeken (Kajtaz House).

Hou er rekening mee dat, indien je Mostar uitgebreid wilt bezoeken, vandaag een lange dag kan worden. Zeker als je onderweg ook nog de andere POI's wilt bewonderen. En deze zijn ook wel degelijk de moeite waard!

Eenmaal op pad, kom je al vrij snel langs het meer van Buško (rp 4). Dit kunstmatige meer is in de jaren '70 ontwikkeld om het toenemende toerisme langs de Dalmatische kust van elektriciteit te kunnen voorzien. Het is lastig voor te stellen dat dit meer ooit een gigantisch landbouwgebied was...

In Bosnië en Herzegovina zijn twee religies dominant aanwezig: Islam en Christendom. In Mostar zie je met name schitterende Moskeeën (het oude toeristische stadsdeel is grotendeels Islamitisch). Langs het meer van Buško vind je het enige Karmelieten-klooster (rp 5) dat het land rijk is. Indien je interesse hebt meer te ontdekken over de traditionele cultuur (zoals klederdracht en leefstijl), dan is het een aanrader hier een korte stop te maken.

Na het bezoek aan het klooster, inclusief eventuele gebedjes voor een veilige reis, kun je je moed testen op een stuk onverharde weg. Degenen, die het leuk vinden ook de ongebaande paden te betreden, kunnen bij rp 6 de route verlaten. Net voor de bocht naar rechts, wijk je van de route af door rechtdoor te blijven rijden. Vrij snel heb je gravel onder je wielen. Dit rustige pad leidt je dwars door de uitgestrekte natuur in deze regio en bij rp 7 hervat je dan weer de originele route.

Uiteraard mag een mooie rit afgewisseld worden met heerlijke pauzes. Je eerste pauzeplek onderweg is in het stadje Posušje. Je kunt hier pauzeren bij VIVA café (rp 8). Ongetwijfeld kun je nog meerdere leuke andere cafeetjes ontdekken zodra je je benen strekt middels een kleine wandeling.

Na deze pauze begint het lange stuk richting Mostar. De weg slingert tussen de heuvels door, verder Oostwaarts. Hier volg je de Ugrovača en Lištica. Deze twee rivieren vinden elkaar in het stadje Široki Brijeg en gidsen jou naar Mostar.

Vlak voordat je de stad inrijdt, rij je langs een heuvel. Indien je belangstelling hebt, kun je na de aankomende bocht rechtsaf draaien, een weg op richting de bergtop. Hier staat het Kruis op de berg Hum (rp 12). Het uitzicht op deze top is spectaculair. Bij goed weer kun je ver weg kijken en heb je goed zicht op de stad Mostar. Helaas heeft dit voor de bewoners in het verleden betekent dat ze, vanaf deze bergtop, nauwlettend in de gaten werden gehouden en regelmatig onder vuur werden genomen door vijandelijke troepen. Tegenwoordig zie je hier hooguit de ruïnes van de oude bunker. Het machinegeweer en de tanks zijn reeds lang geleden verwijderd.

Na je bezoek aan Mostar, volg je de Neretva rivier (die onder de Stari Most doorloopt) noordwaarts. Deze rivier heeft helaas een aantal bloedbaden gezien. Een daarvan heeft plaatsgevonden in 1943, tijdens WOII. Bij rp 18 kun je een museum bezoeken, waar een deel van deze geschiedenis tot leven komt, doordat de sporen van de veldslag hier duidelijk te zien zijn. De oude verwoeste brug is misschien wel het meest sprekende voorbeeld: eenmaal verwoest als afleiding, eenmaal daadwerkelijk verwoest tijdens een aanval en tenslotte verwoest voor filmopnames voor de film "Battle of the Neretva". Interessant weetje: De originele filmposter destijds is gemaakt door Pablo Picasso. Hij wilde voor dit werk niet financieel vergoed worden. In plaats van geld vroeg hij om een kist met de beste Joegoslavische wijnen. Hou dit weetje in je achterhoofd: tegenwoordig zijn de wijnen uit deze regio nog steeds lekker, vooral na een mooi ritje op de motor!

Gelukkig heeft deze rondrit ook veel natuurschoon te bieden. Het volgen van de Neretva rivier brengt je naar twee schitterende meren. De eerste is het Jablaničko meer (rp 19): hier kun je wel zwemmen. Wellicht dat je het onderweg al geprobeerd hebt, maar de eerdergenoemde rivieren zijn ijskoud. Dit meer heeft juist weer een aangename temperatuur, waardoor het in de zomer een populaire plek is om aangenaam af te koelen op een warme dag.

Het Ramsko meer (rp 21) is – net als het Jablaničko meer – een kunstmatig meer. De route leidt je naar het midden van het meer. Letterlijk! Er bevindt zich namelijk een klein eilandje in het meer dat eenvoudig toegankelijk is. Parkeer hier even om van het uitzicht te genieten en eventueel een kleine wandeling te maken. Mensen met een interesse voor taxidermie kunnen een bezoekje wagen aan het Franciskaner klooster hier. Het klooster huisvest een bescheiden verzameling aan opgezette dieren uit de omgeving.

Al deze indrukken maken de mens dorstig. Gelukkig biedt zich langs het meer weer een pauzegelegenheid aan. Bij Cafe Restaurant Mediteran (rp 23) kun je nog even nagenieten van de mooie vergezichten voordat je aan het laatste uur van je route begint.

Dit laatste deel is relatief eenvoudig te rijden. Op een brede en goed geasfalteerde weg rij je op het gemakje terug naar het hotel in Livno. Onderweg kun je genieten van de natuur en de uitzichten.

Een bijzondere plek is gemarkeerd langs de route: het Livanjsko karstveld (rp 27). Dit is het grootste karstveld van Europa met een oppervlak van 458.7 km². Het bijzondere aan karst is dat kalksteen oplost doordat zuur regenwater het gesteente aantast. Dit verschijnsel veroorzaakt bijvoorbeeld het seizoensgebonden ontstaan en verdwijnen van het meer van Cerkniško (route Bled naar Stari trg pri Lozu), maar ook het verdwijnen van de Lištica rivier, die je eerder vandaag hebt gevolgd naar Mostar.

Langzaam kom je aan het einde van je route. Je kunt nog even tanken bij rp 28 om vervolgens de dag af te sluiten in je hotel in Livno.

De route krijgt 3,5 sterren. Het is een vrij eenvoudige route, die weinig van je stuurmanskunsten vraagt. Het is vooral een toeristische route om je van en naar Mostar te kunnen brengen. De rondrit is met name de moeite waard vanwege het bezoek aan de stad Mostar (rp 13), het museum over de veldslag rond de Neretva rivier (rp 18) en de mooie stuwmeren en het karstveld op de tweede helft van de route.