Dit is de tiende rit van een rondreis door Duitsland, Oostenrijk, Italië, Slovenië, Kroatië, en Bosnië en Herzegovina. De routes zijn uitgezet en gereden in 2015 door Marc Telkamp. De route van vandaag verloopt grotendeels langs een tweetal rivieren met stroomversnellingen en machtige watervallen, door mooie natuurgebieden en langs een aantal historisch betekenisvolle lokaties... En als je nog geen cultuur – of natuurshock hebt opgelopen van al dit indrukwekkends, dan doet het kersje op de taart – de meren van Plitvice – dit wel degelijk!

Vrijwel direct na je vertrek vanuit het hotel in Livno kun je heerlijk wakker worden. Eerst even op het gemakje de motor voltanken (rp 2), zodat je hier niet meer bij hoeft stil te staan... en vervolgens aangenaam op gang komen met een oneindig lange bochtige bergweg richting Glamoč. Eenmaal in dit dorp aangekomen, kun je overwegen boodschappen voor vandaag te doen: onderweg zijn een aantal restaurants te vinden, maar deze zijn schaars. Indien je zin hebt (en het is mooi weer ????) dan kun je inkopen doen voor een middagmaaltijd bij supermarkt Timex (rp 3). Onderweg kom je namelijk door een aantal mooie natuurgebieden waar je heerlijk van het uitzicht kunt genieten tijdens een smakelijke picknick.

Na deze stop voor boodschappen zul je al vrij snel begeleid worden door twee rivieren. Allereerst de Unac rivier. Deze rivier is een zinkende rivier (dankzij het karstgesteente in deze regio). Op een aantal plekken snijdt deze rivier diep in de grond, waardoor kleine kloven zijn ontstaan. Deze zijn helaas alleen te voet middels een flinke wandeling te bereiken. Wat zeker net zo mooi is – en met de motor te bereiken is – is een van de twee meertjes die onderdeel zijn van deze rivier. Bij rp 5 kun je van de route afwijken om naar het meer van Prekajsko te rijden. Sla direct na het rp de eerste weg links af, daarna op 2 splitsingen elke keer weer rechtsaf en je komt vanzelf bij het meertje terecht. Een van de mooie picknickplekken komt nu in beeld.

Indien je geen picknickspullen hebt gekocht, kun je iets verder op de route stoppen bij Hotel Drvar (rp 6) direct aan de route. Maar als je onverharde paden niet schuwt, dan kun je beter doorrijden naar rp 8. Deze pauzeplek - Restaurant Etno Selo Dodig (Ethno Village of Dodig) - ligt een klein stukje van de route af, maar is meer dan de moeite waard om voor om te rijden. De houten berghut en restaurant liggen bovenop een berg net voorbij het dorpje Podovi. Het restaurant en hotel bieden een mooi inkijkje in het lokale leven. Alles is traditioneel ingericht en op het menu staan lokale gerechtjes.

Tevens vind je in dit gebied een historisch bijzondere plek: Tito's grot. Josip Broz, beter bekend als Tito, was een Joegoslavische communistische revolutionair en staatsman; en bekleedde verschillende functies van 1943 tot aan zijn dood in 1980. De oorsprong van zijn bijnaam Tito heeft verschillende verklaringen, maar de leukste is misschien wel de verklaring dat zijn bijnaam een samentrekking is van Ti "jij" en To "dat". Hij zou nogal eens als guerillaleider kortaf commando's hebben uitgedeeld aan zijn medewerkers.

De grot (rp 7) langs deze route is Tito's schuilplaats geweest in WWII, tegen aanvallen van de Duitsers. De originele hut is verwoest in de Joegoslavische oorlog, maar is later weer gereconstrueerd. Tegenwoordig kun je de hut bezoeken, evenals een klein museum waar je meer inzicht krijgt in de impact van WWII in deze regio.

Na deze wandeling wordt het tijd je weg verder te vervolgen. Vandaag biedt namelijk meerdere interessante stops langs de route, de kersjes op de taart bijna aan het einde van deze dag.

De weg kronkelt heerlijk verder door een vallei langs de Unac rivier. Onderweg kun je even stoppen om te genieten van het uitzicht (rp 9) en niet veel later daal je af in de vallei richting het dorpje Martin Brod (rp 11). Deze plek ligt in het hart van het Unac Nationaal Park. Langzamerhand wordt duidelijk dat de natuurgebieden, die onderdeel vormen van jouw route vandaag, indrukwekkend spectaculair zijn. Martin Brod is namelijk bekend om de vele watervallen, die het dorpje rijk is. Het dorp is namelijk gebouwd op een plek waar de Unac en Una rivier samenkomen. Door de vele niveauverschillen zijn indrukwekkende watervallen ontstaan.

Indien deze lokatie romantische gevoelens oproept, dan is dat niet vreemd. De oorsprong van de naam Martin Brod is uiteraard te vinden in een liefdesverhaal: het mooie meisje Marta werd verliefd op een jongeman, die woonde aan de andere kant van de rivier. Haar ouders keurden dit af. In het geniep van de nacht probeerde Marta de rivier over te steken om haar lief te ontmoeten. Helaas gleed ze uit en viel ze in de watervallen om nooit meer teruggevonden te worden. Om Marta en haar verboden en onfortuinlijke liefde te eren, werd de plek naar haar vernoemd: Martin Brod (Marta's ford).

Indien de watervallen een positieve indruk hebben achtergelaten, dan zal de route alleen maar mooier worden. De tweede rivier van vandaag, die jou op de route begeleidt, is de Una rivier richting Štrbački buk (rp 14). Volgens lokale legendes heeft de Una rivier haar naam gekregen, toen de Romeinen door dit gebied trokken. Bij het zien van de rivier riepen ze “Una”, wat zou refereren naar haar unieke schoonheid.

Bij Štrbački buk word je wederom getrakteerd op indrukwekkende watervallen. Om je een nog beter uitzicht te bieden, kun je naar het houten platform wandelen en de watervallen in hun volle glorie bewonderen. Voor de reizigers, die onderweg boodschappen hebben gedaan voor een picknick: bij Štrbački buk heb je voldoende opties om heerlijk te pauzeren in de volle natuur!

Reizigers, die houden van een offroad avontuur, kunnen de weg vervolgen in plaats van (zoals in de route wordt voorgesteld) weer om te draaien terug naar de hoofdweg. Indien je ervoor kiest de weg te vervolgen, dan kun je op een officiële weg blijven rijden langsaf Doljani naar Gorjevac, alwaar je weer de route kunt vervolgen. Hou goed je navi in de gaten, omdat er een aantal splitsingen op deze weg zijn waar je een juiste keuze moet maken.

Eenmaal terug in de bewoonde wereld kom je langs Bihać (rp 16). Deze vestingstad vindt haar oorsprong in 1260 en wordt beschouwd als de meest Westelijke vesting van het Ottomaanse rijk. De sporen hiervan zijn terug te vinden in de oude binnenstad. Indien je hier een pauze neemt bij een van de gemarkeerde restaurants, dan loont het zeker om even een kleine wandeling te maken om het stadje te bewonderen.

Langzamerhand komt het laatste deel van de route in zicht. Bij rp 17 kun je nog een laatste keer tanken voordat we de het einde van de route bereiken.

Gelukkig is het laatste deel van deze route nog zeker een pareltje. Hopelijk heb je voldoende energie (en tijd) overgehouden om ook hier nog van te genieten. Eerst passeren we de grens tussen Bosnië Herzegovina en Kroatië.

We blijven nog even in de buurt van deze grensovergang, omdat verstopt in de bossen, een bijzondere plek te vinden is. Bij Ličko Petrovo Selo laat de route jou linksaf staan over een kleine weg, terug richting de grens. Wellicht vraag je je af waarom je deze doodlopende route moet volgen... Al snel wordt het duidelijk. Eenmaal de smalle weg te hebben gevolgd langs de bosrand, zie je een parkeerplaats verschijnen, met – tussen de struiken en bomen verscholen – een oude Douglas C-47 (rp 20). Dit vervallen vliegtuig geeft een hint naar de bijzondere plek, die je betreedt: Željava Airbase.

Wil je de vervallen luchthaven bezoeken, dan kun je langs het poortje af de verharde weg volgen naar de POI (Željava Airbase). Hou er rekening mee dat het eigenlijk een afgesloten terrein is. Mocht je douane tegenkomen, blijf beleefd. Veelal zullen ze je ongestoord verder laten gaan met de bezichtiging, weliswaar met de nadrukkelijke (en terechte) waarschuwing om op de gebaande paden te blijven. Zowel buiten in het terrein, als binnen in de berg (onder het puin), kunnen zich landmijnen bevinden!

Ondanks alle voorzichtigheid is het absoluut een bijzondere plek om te bezoeken. Željava Airbase was ooit een van de grootste ondergrondse militaire basissen in Europa, gesitueerd onder de Plješevica berg. Het maakte onderdeel uit van een reeks militaire installaties (Objekat), die gebouwd waren op strategische lokaties in het voormalige Joegoslavië. Deze luchthaven (Objekat 505) werd gebouwd in de periode van 1948 tot 1968, onder Tito's bewind, met als doel het opzetten, integreren en coördineren van een landelijk radarnetwerk voor vroegtijdige waarschuwing, vergelijkbaar met NORAD in de VS. Het complex is ontworpen en gebouwd om een voltreffer van een atoombom van 20 kiloton te weerstaan, gelijk aan die op Nagasaki. Dit zie je ook terug aan de deuren, die toegang geven aan de ondergrondse hangars. Neem je tijd om in dit gebied rond te dwalen, mooie (urban exploration) foto's te maken en de bewogen historie van deze plek in je op te nemen.

Na het bezoeken van deze historische bezienswaardigheid, wordt het tijd om naar het eindpunt van je route te rijden: Plitvice meren. Željava Airbase was weliswaar het historische hoogtepunt van jouw route, de meren van Plitvice zijn absoluut het natuurlijke hoogtepunt van vandaag! De meren en watervallen zijn ontstaan door een natuurlijk afzettingsproces gedurende duizenden jaren. Het stromende water van de Koranarivier deed dammen ontstaan, die op hun beurt weer de 16 meren en 90 watervallen heeft doen ontstaan. De een nog mooier dan de ander.

Plitvice Nationaal Park staat sinds 1979 op de Unesco Werelderfgoedlijst en is zo groot en indrukwekkend, dat je jezelf er zeker een dag kunt vermaken. Daarom staat het eindpunt ook bij de Plitvice meren. Zo kun je op je gemak, voor de toeristische drukte uit, in de ochtend rustig rondwandelen door het park. Voor het gemak is Hotel Bellevue aangegeven als overnachtingsplek, maar kijk vooral ook rond naar alle mogelijkheden in dit gebied. Het aanbod is overweldigend.

De route van vandaag krijgt, zonder enige twijfel, 5 sterren. De rit is heerlijk, het asfalt glijdt met glooiende bochten onder je wielen door. Onderweg kun je volop genieten van de alom aanwezige prachtige natuur (meer van Prekajsko, Unac Nationaal Park, Martin Brod, de watervallen van Štrbački buk en Plitvice Nationaal Park). Mocht je interesse hebben in historische monumenten, dan staat vandaag absoluut een item van je bucketlist op het menu: Zeljava Airbase zal onvergetelijke indrukken op jou achterlaten.