De Vogezen…. ooit, tezamen met het Zwarte Woud, een enorme bergketen. Tot Italië het nodig vond om zo'n dertig miljoen jaar geleden tegen Europa aan te botsen. Hierdoor ontstonden de Alpen en de enorme plaat waarop het oude gebergte lag brak en stortte voor een groot gedeelte in. In de enorme gleuf die toen ontstond loopt nu de Rijn die de Westerse Vogezen scheidt van het Zwarte Woud in het Oosten.

De bergrug die overbleef vormde van 1871 tot 1918 de grens tussen Frankrijk en Duitsland. 1918, u leest het goed. Het einde van de Eerste Wereldoorlog. Nadien werden letterlijk grenzen verlegd, maar u kan u nu alvast al inbeelden dat het terrein van de Vogezen in WO I bijzonder woelig gebied was, en de Route des Crêtes (letterlijke vertaling: weg over de bergruggen) is daar een overblijfsel van.

De weg werd destijds door het Franse leger aangelegd om het zuidelijke front in de Elzas met het Noordelijke te verbinden en liep vlak achter de frontlinie voor het Rijndal. Er zijn meerdere ‘bergrugwegen’ in Frankrijk, maar geen enkele draagt zoveel geschiedenis met zich mee als de Route des Crêtes in de Vogezen.

Onze route start aan Motorhotel Col de Bussang, gelegen in de zuidelijke zijde van de Vogezen.
U rijdt weliswaar over de highlights van de Route des Crêtes, maar gelet op het XXL-formaat van deze route (en het feit dat de Route des Crêtes in principe maar 85 km lang is…) vergasten wij u ook met deze route graag vooraf op enkele bandenverslindende stukjes die veelal over het hoofd worden gezien. De Vogezen zijn zoveel meer dan de Route des Crêtes en dat zal deze likkebaardende rouote u zonder meer duidelijk maken.

De eigenlijke Route des Crêtes bereikt u dus pas op kilometer 247 van deze route ter hoogte van de Col du Bonhomme, maar in tussentijd zal u zich, zoals gezegd, zeker niet vervelen: deze route bestrijkt met zijn 345 km het merendeel van de bergketen van de Vogezen en loopt in totaal over wel 21 ‘cols’. Bijna 70 kilometer van de route loopt effectief over de Route des Crêtes en de hoogtepunten ervan volgen elkaar snel op.

De start is dus aan Hotel Col de Bussang en een eerste benzinestation treft u reeds aan na een dikke 8 km. Een ‘saai’ stukje baan dringt zich op tot aan Bitschwiller-les-Thann en daar gaat de speeltuin van de Vogezen voor de eerste keer open.
Een eerste colletje (Diebold-Scherrer) dient zich aan en dan barst het feestje los…
Na de Col La Gentiane (héérlijke afrijbochtjes…) maakt u een lus om (alweer) een triest verhaal.

In de 30-jarige oorlog, een grootschalig godsdienstconflict tussen 1618 en 1648, was zo ongeveer heel Europa betrokken. Zelfs de Zweden kwamen tot hier afgezakt omdat ze de grillen van de Duitse Keizer Ferdinand II grondig beu waren. En de Zweden waren geen doetjes, zo getuigen de legenden rond de ‘Planche des belles Filles’.

De mooie dorpsmeisjes waren immers een gewilde buit voor de barbaarse Zweden. Om te ontkomen aan de ruwe verkrachtingen en ander geweld vluchtten de meisjes naar deze berg, maar hun schuilplaats werd helaas ontdekt. Maar nog liever dan in handen te vallen van deze ruwe soldaten sprongen de meisjes hun dood tegemoet in het water van de ‘Etang des belles Filles’…. De Vogezen zijn dus nooit gespaard gebleven van stevige tragiek.

Hou dit verhaal in het achterhoofd terwijl u doorheen het Foret de la Beucinière rijdt. De ‘Planche’ is de berg die u eerst aan uw rechter- , dan aan uw linkerzijde ziet nadat u de ronding heeft gemaakt en u zich noordwaarts begeeft.
U passeert de jeugdige Moezel nog alvorens een eerste pauzepunt wordt aangedaan. Wij raden u aan om de pauzepunten toch wel mee door te nemen. U bepaalt uiteraard uw eigen ritme, maar gelet op de lengte van de rit en de techniciteit van sommige punten zijn een aantal rustpunten toch wel aangewezen.

U kronkelt na het rustpunt rustig naar boven en hier is het vooral de zaak om te genieten van de omliggende heerlijke natuur. U passeert het ene na het andere woud en/of natuurreservaat en het kan niet anders dan dat de puurheid van de westelijke Vogezen u toch wel raakt… Ja, het is minder bochtig en steil, maar daarom zeker niet minder mooi, getuige het feit dat u voornamelijk over zogenaamde ‘groene’ Michelin wegen rijdt. Die zijn dus met andere woorden ‘officieel’ tot mooie wegen benoemd en dat zal u zeker niet tegenspreken… En wees gerust, ook in dit eerste deel ontbreken de bergen niet… U zal al heel wat colletjes onder de wielen hebben gekregen alvorens u arriveert op de hoogste weg, de beroemde ‘Route des Crêtes’.

In Fraize verlaat u de ‘grote’ weg (maar niet de groene…) en begint het bochtenfeestje terug opnieuw. Dit ten teken dat u de ‘grote’ bergrug weer heeft bereikt en de aanrij is gemaakt. We maken op deze XXL-route aan heel fijn ommetje van om en bij de 65 kilometer zodat u een uurtje later wellicht likkebaardend op de Col du Bonhomme, en daarmee ook op de Route des Crêtes, aankomt.

Nu komt u in het meer ‘toeristische’ gedeelte van de Vogezen. Huis-tuin en keukentoeristen denken dat de Vogezen alleen maar bestaat uit de Route des Crêtes, maar daar vergissen ze zich zo sterk in dat het bijna pijnlijk is.

Op de Route des Crêtes passeert u eerst de Gazon du Fang, één der hoogste toppen van de Vogezen (1306m), volledig omringd door schitterend natuurgebied en een majestueus uitzichtspunt. Vanaf de parkeerplaats is het een paar honderd meter lopen naar de kliffen aan de rand van het plateau dat uitkijkt over de laagvlakte van de Rijn en de Elzas. Hier kan je zelfs, met goed weer, tot in Zwitserland (Jungfrau) zien. Voor de Mont Blanc moet je nog even wachten. Die kan je, uiteraard enkel in uitstekende omstandigheden, pas op de Grand Ballon zien, tezamen dan wel met het Rijndal en het Zwarte Woud. Dus wat uitzichten betreft zit je op deze route wel gebeiteld…

Bij het verderzetten van de route passeert u eveneens de Col de la Schlucht; hier is het aangenaam poseren en, zo u daar zin in heeft, is een ‘tobogan-ride’ hier een aangename afwisseling.

Een 9 kilometer na de Col de la Schlucht bieden wij u graag een héérlijk alternatief aan. U kan ervoor kiezen om de héérlijke Bramont onder de wielen door te laten schuiven en , eerlijk gezegd, als de omstandigheden goed zijn en u heeft nog de tijd en de zin, dan is dit ab-so-luut aan te raden. De Bramont is een héérlijke kruller die niet op uw Vogezenpalmares mag ontbreken. In de routecollectie waartoe deze rit ook behoort krijgt u ruimschoots de kans om deze Bramont mee door te nemen, maar als dit de enige route is die u neemt in de Vogezen, dan pakt u de Bramont best even mee door.
U verlaat dan wel de Route des Crêtes, maar de Col de Bramont is écht wel een waardig alternatief en u mist geen enkel highlight van de Route des Crêtes met deze afwijking.
40 ‘thrilling’ curves volgen elkaar bijzonder snel op op de Bramont en via de D27 keert u rustig terug naar de Route des Crêtes.

Eenmaal terug op de Route des Crêtes is de Grand Ballon de volgende plaats waar een korte stop kan overwogen worden. Het is het hoogste punt van de Vogezen en de uitzichten zijn, in goede weersomstandigheden, werkelijk adembenemend zoals reeds hoger geschreven. Zelfs de Mont Blanc kan hier waargenomen worden bij ideale weersomstandigheden.

Iets verderop zal uw adem ook wel stokken, al is het om een héél andere reden. Hier wordt u stil. Héél erg stil zelfs op dit historisch kerkhof van de Hartmannswillerkopf…. 50.000 mensen zijn hier in een loopgravenoorlog gestorven tussen 1914 en 1916. Voor niets….of toch wel… voor het hanengedrag van enkele officieren die absoluut de controle van de berg op hun palmares wilden schrijven. Een berg overigens die bijnamen als ‘De Menseneter’ en ‘De Berg des Doods’ met zich meedraagt. Een absoluut zinloze en waarlijk hallucinante strijd werd hier uitgevochten. Zo werden alleen al op 21 december 1915 – op één dag dus – 250.000 granaten afgevuurd door de Franse Artillerie. U kan zich wellicht de slachting en het weerwoord van de Duitsers voorstellen. 6000 bunkers werden hier gebouwd. De helft hiervan is nog zichtbaar langs een parcours van 90 kilometer loopgraven waar de geur des doods wellicht nooit uit verdwijnt.

Stof om over na te denken dus terwijl u richting Cernay rijdt waar de route des Crêtes dan ook eindigt.

We maken terug een noordelijke bocht en rijden dan over de grote weg terug naar het Hotel ‘Col de Bussang’, misschien nadat u eerst nog de gelegenheid krijgt de tank terug vol te gooien voor de volgende route die u aantreft in de routecollectie waartoe ook deze route behoort.

De Route des Crêtes XXL is een XXL route die niet voor iedereen is weggelegd. Uithoudingsvermogen is nodig op deze route die het merendeel van de Route des Crêtes onder uw wielen laat doorschuiven.
U bezoekt enkele hoogtepunten van de Vogezen en u bent getuige van de bloedige strijd die hier ooit is uitgevochten.
Tel daarbij de uitstekende wegen, prachtige vergezichten ( tot aan de Mont Blanc!) en onovertroffen natuur, en u begrijpt wellicht de 5-sterren waardering.

Let echter wel op. Begin niet aan deze toer en de eventuele annex van de Col de Bramont als u er niet klaar voor bent. De trip vraagt 9 uur concentratie op bochtige, schitterende, en ook drukbezochte wegen.
Maar àls u hem rijdt, dan zal de voldoening zo maar van uw gezicht af te lezen zijn terwijl u in Hotel Col de Bussang recupereert tijdens een ongetwijfeld overheerlijk avondmaal.
De nacht zal over u heen vallen terwijl een glimlach uw gezicht siert….