FoodRoute door Noord-Brabant
Wie Veghel zegt, zegt voedsel. Familiebedrijven van hier behoren tot de top van Nederland, Europa, de wereld. Topcateraar Maison van den Boer, Mars, Jumbo, Campina, Sligro, AgriFirm. En tel daar nog maar honderden agrarische bedrijven in de omgeving bij op. Veghel werd dankzij de spoorverbinding ’s Hertogenbosch-Helmond en de aanleg van de Zuid-Willemsvaart in 1826 een belangrijke transporthub. Daarom werd de Veghelse Noordkade in 1915 aangewezen als de ideale plek voor de eerste grote graansilo van de Coöperatieve Handels Vereniging. Vanuit de wijde omgeving brachten boeren hun oogsten naar de grootste mengvoederfabriek van Europa, waar de CHV de granen verwerkte tot ander andere geperste veekoeken.
De oude veevoederfabriek in uitgegroeid tot een gastronomische en culturele hotspot. Buiten foodbedrijven zitten er diverse eetgelegenheden, een brouwerij, bars, traiteurs, winkels, theaters, muziekpodia, oefenruimtes voor bandjes en een museum in. Multiculti-culinair dus, die huidige Noordkade.
De oude silo is met een rondleiding te bezoeken. Ook de rest van het postindustriële complex is het bezoek waard. Grote silo’s en oude fabrieksmachines getuigen nog van de bedrijvigheid van weleer. Je wandelt over loopbruggen op diverse hoogtes door de hal waar ooit de kolossale mengketels werden gevuld. Het lijkt wel een übersized kas, zo eentje uit sciencefictionfilms met nederzettingen op andere planeten. Stalen frames, glazen koepels, hangende planten en allerlei industriële elementen. Prachtig.

De route start op de parking waar hopplanten en fruitbomen staan. Behalve Veghel en de imposante Noordkade bestaat de gemeente Meijerijstad ook uit ritsen smalle slingerweggetjes. Rond Olland toeren we door agrarisch bepaald landschap, met weinig doorgangsverkeer buiten de hoofdroutes. Langs de weg staan bomen die voor aangename schaduw zorgen, in het land staan hier en daar fruitbomen met een duidelijk meer commerciëlere bestemming.
Op de kaart ziet het riviertje de Dommel er verleidelijk uit met allerlei slingers. Maar de oevers zijn helaas niet van wegdek voorzien, gelukkig zijn er genoeg alternatieven. Zo nu en dan eindigt asfalt in een zandpad, zo landelijk is het hier, maar dan loopt de route linksom of rechtsom weer verhard verder naar de Brabantse hoofdstad Den Bosch.
Wie Den Bosch zegt, zegt Bossche bol. De enige échte komt van bakkerij Jan de Groot, waar je deze Brabantse moorkop ook aan een tafeltje kunt proeven. Behalve op maandag, want op maandagen is de bakkerswinkel van De Groot gesloten. Moet je daarom deze Bossche lekkernij aan onze neus voorbij laten gaan? Natuurlijk niet. Want net als de Amsterdamse kroket van Van Dobben wordt ook De Groot’s Bossche bol buiten de zaak zelf geserveerd.
Op een van de gezellige terrassen op het Marktplein bijvoorbeeld of in het statige Hotel Royaal. De sfeer op het plein is een stuk gemoedelijker dan de koortsvisioenen die Hieronymus Bosch schilderde, de ’s-Hertogenbosche zoon die nu op een sokkel over de Brabantse gezelligheid uitkijkt en je op je motor wat jaloers lijkt na te kijken.

De Loonse en Drunense en Drunense Duinen hebben als bijnaam de Brabantse Sahara. Dat maakt meteen al dorstig. Er wordt in Brabant tegenwoordig wijn gemaakt en zelfs whisky. Maar écht Bourgondisch is natuurlijk het Brabantse bier. Van de wereldwijd twaalf Trappistenbrouwerijen staan er twee in Noord-Brabant.
Trappistklooster La Trappe in Berkel-Enschot heeft de PR goed op orde. Cisterciënzermonniken hebben zwijgplicht, om los te komen van egocentrisme en nader tot God te raken. ‘Proef de Stilte’ is de slogan waarmee ze hun bier vermarkten. Maar het is niet stil als gids Toon Gloudemans bezoekers rondleidt door de kloosterbrouwerij. Want Toon is een marketingkanon van formaat.
Hij is het prototype van een Bourgondische Brabander. Hij trakteert je op een niet aflatende stroom mooie verhalen en geestige anekdotes. Toon stelt zich namelijk als doel dat geen van de bezoekers zijn verhalen ooit zal vergeten. De rond 50.000 bezoekers die de kloosterbrouwerij jaarlijks aandoen moeten hun familie en vrienden vertellen over La Trappe, zo is de filosofie van Toon. En de volgende keer in het café of de supermarkt automatisch kiezen voor La Trappe. Zo werkt de tam-tam van Toon.
Je kunt na afloop van de rondleiding een mooi glas Nillis proeven, een donker nulprocent bier. Met een paar flessen speciaalbier in de motorkoffers ga je daarna langs de kloosterpoort naar Tilburg. Na zo’n dorstlessertje lust je nu ook wel weer een hapje eten. Een mens, monnik of motorrijder, leeft niet van bier alleen.
In restaurant Villa la Vida spatten vrolijke kleuren van de huiskamermuren. Die levenslust vertaalt zich gelukkig ook in de kwaliteit van de lunchgerechten, naar wens te genieten binnenkamers of buiten op het terras aan het water.

Met een tevreden maag en daardoor in opgewekte stemming pak je de route weer op. Dat Brabantse boerenland is heerlijk om doorheen te rijden. En er komen producten vandaan die op de menukaarten van de plaatselijke horeca staan. Bioboerderij ’t Schop bijvoorbeeld heeft zich gespecialiseerd in vlees van Anguskoeien, een ras dat goed gedijt op de gronden rondom Hilvarenbeek.
Je wordt hartelijk welkom geheten door moeder Van den Broek. Zoon Bart laat je het bedrijf zien en vertelt over de passie van zijn familie, die hier al generatieslang boert. ‘Met alleen landbouw red je het als agrariër niet meer. Een beetje boer moet vandaag de dag diversifiëren. Ons pa begreep dat al in de jaren tachtig, tegen de toenmalige trend van schaalvergroting in.’
’t Schop heeft varkentjes, voor de show, en koeien, voor het vlees. ‘Onze Anguskoeien grazen op terreinen van Natuurbeheer en verrijken die gronden in het kader van natuurbeheer en bodemdiversificatie. Klein maar fijn, dat is onze bedrijfsfilosofie. We halen alle tussenschakels er tussen uit en verkopen ons biologische rundvlees direct aan de consument. Ze waren een van de eersten in Brabant, zo niet Nederland, die een boerderijwinkel hadden.’
De tijd gaf pa Van den Broek gelijk. Bart: ‘We moeten veel balletjes in de lucht houden. Mensen die vlees in onze winkel kochten vroegen hoe ze dat het beste konden bereiden. Zo gingen we masterclasses uitbenen en barbecueën geven. Gelukkig vinden we het leuk om dit uit te leggen en we ontvangen voor onze activiteiten nu zo’n tienduizend bezoekers per jaar.’

Die varkentjes in de modder oogden een stuk gelukkiger dan Hieronymus Bosch op zijn sokkel. Je slingert weer over smalle weggetjes langs weilanden en akkers rond de loop van de Hoogeindsche Beek aan de ene kant en de Reusel langs de andere kant van de N629.
Ook is het bos hier volop aanwezig. Hier en daar een vennetje en zo’n kloeke Brabantse boerenhoeve met kleurige luiken en een rieten kap. Veel van dat spul is door Brabantse ondernemers omgetoverd tot een horecagelegenheid, zoals herberg In den Bockereyder aan het einde van een voor motorrijders legaal begaanbare weg.
Ook tegen de Belgische grens aan liggen fijne stuurwegen. Je rijd dan ook door de Kempen, het natuurgebied dat zijn naam heeft gekregen van het Latijnse Campina, wat open vlakte betekent. En waar die melkfabriek in Veghel dus de letters op de melkpakken vandaan haalde.

Reusel, Hulsel, Bladel, Duizel. Brabant zou Brabant niet zijn als er niet een aantal herbergen aan de route zou liggen. In Bergeijk rollen smulpapen graag bij streekrestaurant De Hofkaemer naar binnen voor een streekproeverijtje, streekverwennerijtje of een streekgerecht van het menu. De tijd dat er in Brabant alleen aardappels werden gegeten is allang voorbij.
Wie aardappeleters zegt, zegt Van Gogh. Die in Brabant geboren schilder had een scherp oog voor de bekoring van het Brabantse landschap. Er zijn sinds hij hier schilderde wat gebouwen en wegen bijgekomen. Maar de essentie van het Brabantse landschap blijft dezelfde. Door de natuur gemaakt, door de mens vormgegeven.

Voor de lol rijd je meestal niet een stad binnen. Maar net als voor Den Bosch, kun je voor Eindhoven een uitzondering maken. Brabanders die het weten kunnen raden je dringend aan naar de Willemstraat te rijden en daar de worstenbroodjes van Houben te proeven. De look & feel van de winkel is perfect, tussen traditioneel en hip in: heel Brabants dus.
De menukeuze is duizelingwekkend. Worstenbroodjes komen in allerlei smaken. Traditioneel met duurzaam varkensgehakt. Vegan op basis van peilvruchten. Met chili-gehakt, truffel, asperge (in het seizoen), halal-lam, sport (met kipgehakt en volkorenmeel). Of heb je toch liever een worst: een combinatie tussen worstenbroodje en tosti?
Kun je niet kiezen? Hoppa: dan pak je toch gewoon de proeverijplank met naar keuze vijf soorten worstenbrood of tien miniworstenbroodjes en sauzen? Houben doet ook aan teekawee: twintig ‘mienekes’ in een Sterrenbox, met verfijnde receptuur samengesteld door sterrenkoks. Het wordt proppen in de motorkoffers. Op naar Nuenen. Want wie Nuenen zegt, zegt Van Gogh. In het park voor hotel Auberge Vincent staat geen Hieronymus Bosch, maar het beeld van de Aardappeleters. Ook driedimensionaal is de Opwettense watermolen, die er nog precies zo uitziet als op Van Gogh’s schilderij. Voor jou is verder van belang dat er tegenwoordig een restaurant in is gevestigd, waar je in gepaste sfeer onze Bourgondische boendertoer door Brabant afsluiten.